در شرایط کلی، پرداخت مهریه بر عهده زوج یا شوهر می باشد و اصولا مطالبه مهریه از پدر شوهر امکان پذیر نیست؛ مگر در شرایط استثنایی. ما در ادامه قصد داریم به بررسی مطالبه مهریه از پدر شوهر و شرایط آن بپردازیم.
شرایط مطالبه مهریه از پدر شوهر
مهریه یکی از دیون مالی است که پرداخت آن بر عهده شوهر یا زوج می باشد و پدر شوهر، تکلیفی به پرداخت مهریه عروس خود ندارد و تنها در شرایط استثنایی، مسئولیت پرداخت مهریه و دینی که از این باب بر عهده فرزندش می باشد، است. به عبارت دیگر، شرایط دریافت و مطالبه مهریه از پدر شوهر تنها در صورتی محقق خواهد شد که پدر شوهر در ضمن عقد نکاح و در سند ازدواج و یا قراردادی جداگانه، مسئولیت پرداخت مهریه را به صورت کتبی بر عهده گرفته و یا ضمانت پرداخت آن را کرده باشد. حال ممکن است این سوال مطرح شود که در صورتی که پدر شوهر به صورت کتبی، مسئولیت پرداخت مهریه عروس خود را بر عهده گرفته باشد و پس از عقد نکاح و یا در زمان مطالبه مهریه، در قید حیات نباشد، تکلیف چیست؟
در این شرایط، قانون ورثه پدر شوهر متوفی را مسئول پرداخت مهریه می داند و از آن جایی که قانون و شرع، مهریه رو از دیون ممتازه می دند، ورثه پدر شوهر متوفی، باید ابتدا مهریه را از ماترک پرداخت کنند و سپس اقدام به پرداخت سایر دیون و بدهی های متوفی کنند. اکنون که با شرایط مطالبه مهریه از پدر شوهر و پرداخت توسط آن آشنا شدید، در ادامه به بررسی نکات و مسائل پیرامون این موضوع، می پردازیم.
ضمانت مهریه توسط پدر شوهر زوجه
برای ضمانت مهریه توسط پدر شوهر، باید نکات زیر را مورد توجه قرار دهیم:
- ضمانت پرداخت مهریه به صورت کتبی: برای این که پرداخت مهریه توسط پدرشوهر، وجهه قانونی و اجرایی پیدا کند، ضمانت به پرداخت مهریه، حتما باید در ضمن عقد نکاح و در سند ازدواج و یا در قراردادی جداگانه، صورت گرفته باشد و ضمانت لفظی به تنهایی برای این موضوع، کفایت نمی کند. همچنین پدر شوهر می تواند علاوه بر ضمانت کتبی به پرداخت مهریه از جانب فرزندش، مسئولیت پرداخت تمام یا بخشی از مهریه را، به عهده بگیرد. ضمانت کتبی پدر شوهر به پرداخت مهریه از جانب فرزندش، به صورت تضامنی است و زوجه می تواند به هر کدام از آن ها که خواست رجوع کند و مهریه خود را مطالبه کند و آن ها نیز موظف به پرداخت مهریه هستند. اما بر عهده گرفتن پرداخت مهریه توسط پدر شوهر، به نوعی ضمانت نقل ضمه به ذمه است و فقط خود او مسئول پرداخت مهریه ای که بر عهده گرفته است، می باشد و زوج مسئولیتی در این قبال ندارد.
شرایط پرداخت مهریه از ارث پدر شوهر
برای مطالبه مهریه از ارث پدر شوهر و پرداخت آن، تحقق یکی شرایط زیر ضروری است:
- ضمانت پرداخت تمام یا قسمتی از مهریه: در صورت که پدر شوهر متوفی، در زمان حیات خویش پرداخت تمام یا قسمتی از مهریه عروسش را به صورت کتبی و در ضمن عقد نکاح و در سند ازدواج یا به وسیله سایر عقود، ضمانت کرده باشد، ورثه وی موظفند که ابتدا مهریه را از محل ماترک متوفی، پرداخت کنند؛ زیرا مهریه از دیون ممتاز می باشد و پرداخت آن بر تمامی دیون و بدهی متوفی، اولویت دارد.
- در صورت پذیرش مسئولیت پرداخت مهریه: فرض کنید پدر شوهر متوفی، در زمان حیات خویش، پرداخت تمام یا قسمتی از مهریه عروس خود را، بر عهده گرفته باشد، ورثه وی موظفند که دین پدرشان را ادا کنند و مهریه ای که متوفی مسئولیت پرداخت آن را بر عهده گرفته است، بپردازند.
دریافت مهریه زن بعد از فوت شوهر
بعضی بر این باورند که درخواست مطالبه و پرداخت مهریه، تا زمانی که زوج در قید حیات است، امکان پذیر خواهد بود و پس از فوت وی این امکان وجود ندارد، که این تصور غلطی است. پرداخت مهریه یکی از وظایف قانونی و شرعی زوج نسبت به زوجه است و محدود با زمان حیات و زندگانی زوج نیست و پس از فوت وی نیز، امکان مطالبه و دریافت مهریه زوجه وجود دارد. پس در مواردی که شوهر زوجه فوت کند، چون پرداخت مهریه از دیون ممتاز می باشد، ورثه متوفی موظفند که ابتدا نسبت به پرداخت مهریه زوجه و جلب رضایت آن از منابع مالی و سرمایه های به جا مانده از متوفی (ماترک) اقدام کنند.
حال سوالی که پیش می آید این است که اگر متوفی هیچ گونه ماترک و ارثیه ای نداشته باشد تا از محل آن ها، مهریه زوجه او را پرداخت کنند، تکلیف چیست؟ در این مورد، وراث تکلیفی در خصوص پرداخت مهریه نخواهند داشت و زوجه نمی تواند نسبت به پرداخت مهریه علیه وراث، اقدامات قانونی لازم را در انجام دهد.
چگونگی دریافت مهریه از شوهر متوفی
پس از فوت شوهر، زوجه می تواند از دو راه اقدامات قانونی لازم را در جهت دریافت مهریه خود، انجام دهد:
- اداره ثبت اسناد و املاک کشور (قسمت اجرای ثبت): برای دریافت مهریه از شوهر متوفی، زوجه ابتدا باید با در دست داشتن سند ازدواج، به دفترخانه محلی که عقد ازدواج در آن جا ثبت شده ، مراجعه کند و درخواست صدور اجرائیه پرداخت مهریه را از سردفتر، تقاضا کند و پس از صدور برگ اجرائیه توسط سردفتر، زوجه باید آن به اداره ثبت اسناد و املاک شهرستان محل سکونت، تحویل دهد تا اداره مذکور، اقدام به تشکیل پرونده کند و ورثه را از این اقدام زوجه، مطلع سازد. در صورتی که ورثه ظرف مدت ده روز از زمان دریافت ابلاغیه، مهریه را پرداخت نکنند، ترکه مهر و موم و توقیف خواهد شد. در صورتی که اموالی برای توقیف وجود نداشته باشد، زن پس از دریافت یک گواهی از اداره ثبت، می تواند به دادگاه مراجعه کند و اقدامات لازم را انجام دهد.
- دادگاه خانواده: در صورتی که زوجه از طریق اجرای ثبت، موفق به دریافت مهریه خود نشود، باید دادخواست مطالبه مهریه را به طرفیت ورثه متوفی به دادگاه خانواده تقدیم کند و دادگاه اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
نکته: هزینه دادرسی مهریه در دادگاه خانواده، معادل سه و نیم درصد از کل مبلغ مهریه است.
نکته: هزینه درخواست مهریه از طریق اجرای ثبت، معادل با یک بیستم از کل مبلغ مهریه است.
مطالبه مهریه از پدر شوهر با وکیل مهریه
انجام امور حقوقی، نیازمند تخصص و مهارت لازم در این زمینه می باشد و مطالبه مهریه هم به دلیل آن که یک عمل و تعهد حقوقی است، از این قاعده مستثنی نخواهد بود. بعضی افراد به دلیل آن عدم آگاهی و عدم آشنایی با قوانین، حقوق خود را دچار خدشه می کنند که این امر می تواند منجر به بروز خسارت های مادی و معنوی جبران ناپذیری شود. پس برای انجام تمامی امور حقوقی و کیفری، به خصوص مطالبه مهریه، بهتر است رسیدگی به این موضوع را به وکیل مهریه بسپارید و یا با یک وکیل مهریه در این خصوص مشورت کنید، تا ناخواسته حقی از شما ضایع نشود.
خلاصه و جمع بندی مطالب
همان طور که در مطالب بالا به آن اشاره کردیم، پرداخت مهریه وظیفه شرعی و قانونی زوج است و پدر شوهر، تکلیفی در این خصوص ندارد؛ مگر این که در ضمن عقد نکاح و یا قراردادی جداگانه، مسئولیت پرداخت مهریه را به صورت کتبی بر عهده گرفته باشد و یا ضمانت پرداخت آن را کرده باشد. همچنین به شرایط دریافت مهریه بعد از فوت شوهر نیز، اشاره کردیم. در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره های حقوقی، می توانید به وکیل خانواده مراجعه نمایید.
سلام پدر شوهرم مبلغ ۷۰هزار تومان مهریه درسال۶۱در ضمه خودش تعهد نمود ودر عقد نامه هم مرقوم میباشد. درسال ۸۲پدر شوهرم فوت کردند ایا محاسبه این مبلغ تا تاریخ فوت
است یا تا امروز.ممنون